Olejek eteryczny z róży damasceńskiej w moim domu i Laboratorium

Rosa damascena, Rosa centifolia, Rosa alba – róże w postaci wielu gatunków były jedną z najbardziej cenionych roślin uprawianych w ogrodach klasztornych. Jest kwiatem wszechstronnie pięknym, jego urodę odbieramy wielozmysłowo. Róża jest estetycznie doskonała, wonnie wyjątkowa, aksamitna w dotyku płatków, delikatna i silna. Przyciąga pszczoły, owady, emocje, wielbicieli, fitoterapeutów dawniej i dzisiaj, zauroczyła również i mnie. Króluje w moim ogrodzie i Laboratorium. Dzisiaj opowiem o olejku różanym – najbliższym mojemu aromaterapeutycznemu sercu.

W tym artykule przeczytasz o:

• drogocennym olejku różanym i sposobie jego destylacji
• wpływie naczyń miedzianych na destylowane surowce
• zapachu olejku różanego
• różnicach pomiędzy olejkiem eterycznym a absolutem różanym
• składzie aktywnym olejku różanego, bogactwie właściwości i zastosowań w aromaterapii
• roli olejku z róży w pielęgnacji skóry
• wykorzystaniu części róż w fitoterapii oraz w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej
• tym, jak zrobić ocet z dodatkiem płatków róż. 

Olejek eteryczny różany – pozyskiwanie i destylacja w miedzianych naczyniach

Maj to okres zbiorów różanych kwiatów. Płatki róży są zbierane ręcznie rankiem między godziną 5.00 a 9.00. O tej porze stężenie olejku różanego w roślinie jest największe. Tu dzieje się magia! Nic nie jest przypadkowe, tajemnice roślin człowiek poddaje badaniom, obserwacji, by móc najmądrzej i najlepiej ze świata flory skorzystać. Naukowe podejście jest najbezpieczniejszym rozwiązaniem – jeśli rozumiemy konkretną roślinę i sytuację, możemy działać tak, by najmniej jej zaszkodzić.
Tego samego dnia zerwane płatki róż są przeniesione do destylarni, znajdującej się na terenie uprawy. Tam – drogą hydrodestylacji – otrzymuje się olejek różany. Nasz olejek różany i Woda Różana otrzymywane są w naczyniach miedzianych. To wpływa na zapach, strukturę, aktywność biologiczną i wyjątkowość surowców. Destylarnia, z którą współpracuję od lat, wie, jak dla mnie jest to cenne, by zaopatrywać receptury w najlepsze i skuteczne produkty różanej destylacji.
Zapach olejku różanego jest zniewalający! Czuć w nim aksamit, niepowtarzalne dźwięki, które nie wybrzmią w żadnej innej woni. Jest magnetyczny, wibruje w nim słodycz i wytrawność. 
Wspomniane naczynia miedziane gwarantują stabilność Wody Różanej i wysokie skondensowanie pozyskiwanych związków aktywnych. Jony miedzi gwarantują naturalne wzmocnienie trwałości surowca.
Rozwój pleśni i bakterii zablokowany jest w tych specjalistycznych naczyniach. Korzystaj w domu z tych dobrodziejstw! Woda pita z miedzianych dzbanków, kubków, butelek ma niezwykłe właściwości prozdrowotne. Zaleca to prastara tradycja ajurwedyjska oraz szkoła ponadczasowej estetyki. Dzbanek czy misa z miedzi są inwestycją na lata. Są pięknymi przedmiotami, które obok funkcji estetycznej wzbogacają też pielęgnację. Miedź alkalizuje i uzdatnia wodę, także oczyszcza: blokuje namnażanie się bakterii i pleśni. Jony miedzi służą jak naturalny filtr. Wpływają także na stymulowanie produkcji kolagenu, wzmocnienie sprężystości skóry oraz na kondycję naczynek krwionośnych. 

Najdroższy olejek eteryczny na świecie

Olejek różany jest bardzo drogi, ale warty swojej ceny. Aby otrzymać 1 kilogram olejku eterycznego, jako materiału roślinnego do destylacji potrzeba od 3000 do 5000 kg płatków różanych. Cena prawdziwego olejku eterycznego z róży znajduje się w granicach między 12 000 a 14 000 euro za 1 kilogram. Z względu na wysoką cenę olejek jest niestety często fałszowany.

Olejek eteryczny a absolut różany

Warto też wiedzieć, że olejek różany z róży damasceńskiej to nie to samo co absolut różany. Pierwszy jest oznaczony według nomenklatury INCI: Rosa Damascena Flower Oil, zaś drugi: Rosa Damascena Flower Extract. Metody pozyskiwania obu surowców są całkowicie inne, otrzymane surowce różnią się składem, inne też jest spektrum działania. Znaczną różnicę widać też w cenie. Olejek różany otrzymywany jest w wyniku hydrodestylacji z parą wodną, a absolut różany przy użyciu rozpuszczalnika, czyli drogą ekstrakcji. W aromaterapii olejek różany ma swoją niekwestionowaną terapeutyczną pozycję, jest królem. Absolut różany natomiast ma szerokie zastosowanie w perfumerii. Oba surowce pięknie pachną. 

• Absolut różany pachnie jak bukiet róż, słodko, ponieważ jest bogatszy od olejku różanego m.in. w alkohol fenyloetylowy, ale znacznie uboższy w inne składniki terapeutyczne.
• Olejek różany pachnie bogato, głęboko kwiatowo, lecz bardziej wytrawnie, miodowo i zmysłowo, a zapach odzwierciedla jego niezwykle złożoną strukturę chemiczną.

W trakcie destylacji otrzymuje się olejek różany oraz Wodę Różaną – inaczej zwaną hydrolatem. Woda Różana to produkt, który powstaje po oddzieleniu od wody destylacyjnej olejku różanego. W destylarnii, z którą od lat współpracujemy, pozostały po tym procesie materiał roślinny, czyli przedestylowane płatki róży, wykorzystywany jest jako nawóz na polach różanych. Tu nic się nie marnuje, a wręcz wraca do obiegu. To pola organiczne, plantatorzy rozumieją, z jak drogocenną rośliną pracują. Panuje tu zrozumienie szlachetnego rzemiosła, cały cykl od wyhodowania rośliny do procesu destylowania odbywa się w duchu biodynamicznym.

Olejek różany – skład aktywny

Olejek różany jest jednym z najbardziej złożonych olejków eterycznych. Zawiera ponad 400 komponentów bioaktywnych. Co jest niesamowite: jeszcze część z nich jest niezidentyfikowana.
Głównymi składnikami aktywnymi olejku różanego są alkohole monoterpenowe citronellol, geraniol, nerol i linlool. Citronellol wykazuje właściwości m.in. przeciwbólowe i przeciwzapalne, a także przeciwbakteryjne*, przeciwgrzybicze i przeciwlękowe. Jest antyoksydantem. Podobnie geraniol wykazuje właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne** i przeciwgrzybicze, przy czym hamuje działanie enzymu elastazy***. Olejek zawiera też fenyloetanol, tlenek różany, nonanal i pozostałe związki takie jak monoterpeny, związki fenolowe, seskwiterpeny i inne.

Olejek różany – właściwości, natura, zastosowanie

Olejek różany ma naturę chłodzącą i łagodzącą, takie właściwości posiada również Woda Różana. Olejek eteryczny to cały wachlarz wspaniałych właściwości terapeutycznych. Posiada powinowactwo do układu nerwowego, trawiennego i skóry. W aromaterapii olejek różany ceniony jest za właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, a także odmładzające, przeciwdepresyjne i relaksujące. Wykorzystuje się jego właściwości oczyszczające i odtruwające oraz poprawiające wydzielanie żółci, wspomagające układ trawienny. Ceniony jako tonik dla serca, jak również przy infekcjach dróg oddechowych.
Z powodzeniem wykorzystywany przy różnorodnych problemach natury kobiecej, w tym jako środek ogólnie tonizujący, regulujący cykl menstruacyjny, działający przeciwbólowo oraz oczyszczający. Olejek różany stosowany jest jako remedium równoważące przy PMS i menopauzie w postaci nawaniania powietrza, jaki i do masażu.
Zalecany jako olejek podnoszący na duchu, wspaniale poprawiający nastrój i obniżający ciśnienie. Inhalacja olejkiem eterycznym z róży powoduje odprężenie napiętych mięśni, obniżenie ciśnienia, spowolnienie pulsu, obniżenie poziomu kortyzolu.**** Zalecany również przy wyczerpaniu i bezsenności. Olejek różany jest pięknie pachnącym afrodyzjakiem.

Olejek różany w pielęgnacji skóry

Różany olejek eteryczny jest jednym z najważniejszych olejków w pielęgnacji skóry. W istocie jest wybitny, o czym świadczy już spektrum zastosowań w aromaterapii i w kontekście wsparcia prozdrowotnego. Kosmetyczne, fitoterapeutyczne i profilaktyczne właściwości to kolejna litania wyjątkowych cech.
Olejek różany ma niezwykłe właściwości:

• rewitalizujące
• kojące
• przeciwobrzękowe
• odmładzające
• tonizujące
• ściągające
• redukujące zmarszczki
• działa kojąco na popękane naczynka krwionośne
• wspomaga skórę suchą i słabo odżywioną. 

Polecany do skóry wrażliwej, dojrzałej, z objawami przesuszenia czy braku właściwego odżywienia. Przyspiesza zabliźnianie i zapobiega tworzeniu się rozstępów. Można rzec, że czyni skórę szczęśliwą, promienną, spokojną i witalną.
Już sam Galen, rzymski lekarz greckiego pochodzenia, w II wieku n.e. wykorzystał niezwykłe właściwości wody różanej. Dodał ja do maści zmiękczającej, tak zwanego koldkremu***** (cold cream/ Unguentum refrigerans). 

Róża jako królowa fitoterapii

W fitoterapii stosuje się różne rodzaje i części róży; w rozmaitych preparatach, jak i surowiec samodzielny: pąki, płatki jak i owoce. Owoce róż to materiał na kolejną opowieść.
Owoce dzikiej róży (Rosa canina L.) są źródłem naturalnej witaminy C, B, E, K, A i polifenoli, w tym związków flawonoidowych (między innymi antocyjanów), a także karotenoidów, kwasów organicznych (takich jak cytrynowy i jabłkowy), a także makroelementów (w tym magnezu i potasu).
Owoce dzikiej róży to właściwie owoce tak zwane pozorne lub rzekome. Zalecane są jako środek ogólnie wzmacniający, uzupełniający witaminy. Stosowane przy problemach przemiany materii, zwłaszcza hiperlipidemii, przeciwzapalny, ułatwiający gojenie, wzmacniający małe naczynia krwionośne. Działa przy problemach układu pokarmowego – rozkurczowo i poprawiając wydzielanie żółci. Owoce dzikiej róży są też uważane za zioło odmładzające.
Stosowane są w mieszankach ziołowych, nalewkach, maceratach. A ponadto otrzymuje się olej z nasion róży, spożywa się je również w postaci proszku pozyskanego ze zmielonego owocu. Z pączków róży otrzymuje się wyciąg gemmoterapeutyczny o działaniu przeciwzapalnym, działającym łagodząco na górne drogi oddechowe, śluzówki; zalecany również przy opryszczce i jako środek wzmacniający siły obronne organizmu.
Róża rdzawa (Rosa rubiginosa L.), zwana też szkocką, jest powszechną rośliną, wytrzymałą i odporną na mróz. Jej surowcem są owoce, które stosowane są do herbat ziołowych, jak też do wytwarzania soków i domowych win.
Róża pomarszczona (Rosa rugosa Thunb.), zwana też różą japońską, jest wytrzymała na warunki, w których rośnie i bardzo rozpowszechniona. Posiada pięknie pachnące kwiaty, z płatków których wytwarza się konfitury czy musy różane oraz maceraty do pielęgnacji skóry. Jej owoce są jadalne, służą jako dodatek do herbat ziołowych, mogą być również samodzielnie zaparzane.
Pąki kwiatów róży pomarszczonej w TMC, zwanej też różą chińską, nazywane są Mei Gui Hua. Pąki stosowane w fitoterapii chińskiej mają wpływ na meridiany śledziony, serca, wątroby i żołądka. Mają działanie ściągające, ochładzające i uspokajające shen. Zalecane między innymi przy stagnacji wątroby, zaparciach, podrażnieniach oczu, nieregularnych miesiączkach, bezpłodności, zapaleniach jamy ustnej, problemach skórnych.

Ocet z różanymi płatkami

Na finał mojej skondensowanej opowieści o róży – i przepastnych formach jej zastosowania – zostawiam przepis, który ukwieci twoją kuchnię. To ocet z płatkami róży. Napełnij czysty, wyparzony słoik płatkami róży pomarszczonej, zalej octem jabłkowym. Odstaw w ciemnym miejscu na dwa tygodnie. Ocet możesz stosować do sałatek, ale też jako dodatek do kąpieli ciała albo stóp.
Róża towarzyszy mi nie tylko w pracy farmaceutki i przy produkcji kosmetyków. Wzbogaca moja spiżarnię i stół, toaletkę, codzienną pielęgnację. Rytuały różane są wykwintne i niezwykle skuteczne. Zachęcam do własnych poszukiwań, do poznania gatunków, właściwości, kolorów, odmian. To piękna i wonna przygoda, zaproś ogród do swojego domu i w codzienność.

 

Hanna Łopuchow

 

* https://sfamjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jam.13490

** https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5955184/

***https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711311002662?via%3Dihub

****https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5511972/

*****https://en.wikipedia.org/wiki/Cold_cream

 

Olejek eteryczny z róży damasceńskiej zawarty jest w kosmetykach Laboratorium FEMI:

• Krem odmładzający CITISIME 24 H
• Krem regenerujący BIOSO na dzień
• Krem regenerujący BIOSO na noc
• Serum lipidowe PASSIFLORA
• Liftingujące serum pod oczy DELICI
• Krem odmładzający pod oczy CITISIME
• Krem odżywczy ROSE na dzień
• Krem odżywczy ROSE na noc
• Woda Różana.

 

Powyższe informacje mają charakter edukacyjny. Nie są to porady medyczne. W razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.