Wiele możemy usłyszeć o wolnych rodnikach tlenowych i antyoksydacji. Czy jednak znamy i rozumiemy te pojęcia? Uszkodzenia oksydacyjne, które powodowane są właśnie przez wolne rodniki są silnie związane z przyspieszonym, a nawet przedwczesnym starzeniem się skóry. Te niewielkie cząsteczki mają negatywny wpływ na funkcjonowanie bariery ochronnej skóry, przyczyniają się do niszczenia włókien kolagenowych, przyspieszają pojawiania się zmarszczek i pogarszają stan skóry problematycznej. Sposobem obrony są antyoksydanty, które możemy wykorzystać w różnych formach – zarówno przyjmować doustnie, jak i nakładać na skórę. Przeczytaj nasz tekst, aby lepiej zrozumieć, czym są wolne rodniki i antyoksydanty i poznać najważniejsze kwestie łączące je z Twoim zdrowiem i urodą.
Wolne rodniki tlenowe – co to takiego?
Wolne rodniki inaczej nazywa się oksydantami lub reaktywnymi formami tlenu. Powstają naturalnie, jednak silnie dążą do połączenia się z innymi substancjami, co powoduje liczne nieprawidłowości.
Po dokładne wyjaśnienie musimy sięgnąć nieco do chemii. Odnosząc się do jej podstaw mamy cząsteczki i atomy, w których znajdują się elektrony. Najczęściej są one ulokowane w parach. Jednak w niektórych sytuacjach zdarza się, że na orbitalu w układzie rodnikowym jest tylko jeden, niesparowany elektron – to właśnie on będzie wolnym rodnikiem. Co istotne wyróżnia je bardzo duża reaktywność, gdyż poszukują dla siebie „pary” i chcą dołączyć lub oddać elektron. Konsekwencją tego są uszkodzenia oksydacyjne.
Co istotne, często sami produkujemy wolne rodniki, a właściwie odpowiadają za to liczne procesy biochemiczne w naszych organizmach, w szczególności te związane z oddychaniem. Mimo wszystko wolne rodniki są niezbędne, aby przebieg wielu procesów życiowych był prawidłowy. Problematyczne stają się, gdy występują w nadmiernych ilościach, wówczas mogą szkodzić.
Często to właśnie one odpowiadają za zmiany w DNA, uszkodzenia komórek, a w konsekwencji prowadzą do przyspieszenia procesów starzenia się całego organizmu, mogą również przyczyniać się do rozwoju wielu chorób, również nowotworowych.
Nasz organizm bardzo skutecznie radzi sobie z niekorzystnym działaniem wolnych rodników, poprzez naturalne procesy antyoksydacyjne, jednak w wielu sytuacjach może potrzebować wsparcia, które możemy mu w łatwy sposób dostarczyć. Ponadto musimy mieć na uwadze, że wraz z wiekiem maleją możliwości takiej samodzielnej antyoksydacji w naszych organizmach. Sytuację, w której nasz organizm przestaje sobie samodzielnie radzić z równoważeniem wpływu wolnych rodników nazywamy stresem oksydacyjnym.
Jakie jest działanie wolnych rodników na skórę?
W przypadku reaktywnych form tlenu charakterystyczne jest to, że reagują one właściwie ze wszystkimi składnikami komórek. Występowanie takich reakcji łańcuchowych sprawia, że pojawia się zagrożenie dla organizmów żywych. Wolne rodniki w krótkim czasie niszczą białka, cukry i lipidy. Jednak ich działanie może doprowadzać nawet do występowania mutacji i uszkodzeń w obrębie DNA. Pojawiające się w ten sposób zaburzenia mogą prowadzić do przedostawania się do wnętrza komórek szkodliwych patogenów. Na skutek ich działania dostrzeżemy bardzo szybko zmiany na skórze w postaci:
-
przesuszeń,
-
utraty jędrności i elastyczności,
-
nasilenia stanów zapalnych,
-
zaczerwienień,
-
czy większej wrażliwości.
Wolne rodniki są potrzebne, gdyż fizjologicznie regulują one procesy regeneracyjne, chociażby przyspieszają gojenie się ran, czy zrosty kości. Jednak w dzisiejszych czasach przez silny rozwój cywilizacyjny, procesy wyzwalania oksydantów bardzo się nasiliły, co prowadzi, do tego, że nasze organizmy, nie radzą sobie już z regulowaniem tego stanu samodzielnie.
Wzrost stresu oksydacyjne – jakie czynniki na niego wpływają?
Jak już wspomnieliśmy, gdy nasz organizm nie radzi sobie z utrzymaniem równowagi związanej z wolnymi rodnikami, to mówimy o stresie oksydacyjnym. W takiej sytuacji nasze naturalne enzymy nie radzą sobie z nadmierną ilością rodników tlenowych. Takie problemy nasilają się jednak pod wpływem określonych czynników, do których zaliczamy:
-
promieniowanie UV,
-
palenie papierosów, również bierne,
-
alkohol – szczególnie często i w dużych ilościach,
-
zanieczyszczenia środowiska,
-
nadmierny wysiłek fizyczny, który prowadzi do zaburzenia równowagi fizjologicznej,
-
dietę bogatą w silnie przetworzone produkty,
-
stres – szczególnie silny i przewlekły.
Jakie zmiany zachodzą w skórze na skutek stresu oksydacyjnego?
-
Szybsza degradacja włókien kolagenowych i elastynowych, co prowadzi do spadku jędrności i elastyczności skóry. Będzie ona bardziej wiotka i zaczną pojawiać się pierwsze zmarszczki.
-
Uszkodzenie bariery naskórkowej, która nie będzie już w wystarczającym stopniu spełniać swojej bariery ochronnej.
-
Degradacja składników cementu międzykomórkowego i obniżenie aktywności gruczołów łojowych, co prowadzi do przesuszania się skóry, a niekiedy nawet do jej odwodnienia.
-
Znaczące obniżenie ilości produkowanego kwasu hialuronowego – odpowiadającego za prawidłowe nawodnienie skóry.
-
Zaburzenie funkcjonowania układu odpornościowego skóry – stany zapalne, podrażnienia i zaczerwienienia.
-
Modyfikacja DNA komórek, przez co zaburzone zostają procesy odnowy i regeneracji skóry.
-
Kurczenie się naczyń krwionośnych, przez co transportowana jest mniejsza ilość tlenu oraz substancji odżywczych i pojawiają się zaburzenia mikrokrążenia. W konsekwencji skóra będzie matowa i szara.
-
Rozpad komórek naskórka na skutek utleniania się lipidów – konsekwencją mogą być nierówności lub grudki na skórze.
-
Wolniejsze gojenie się ran w wyniku spadku zdolności regeneracyjnych skóry.
-
Szybsze starzenie się skóry.
-
Zmiany pigmentacyjne na skórze o brązowym zabarwieniu, które pojawiają się najczęściej u kobiet po 30 roku życia.
Jak chronić się przed działaniem wolnych rodników?
Nie możemy całkowicie wyeliminować wolnych rodników, jednak możemy wpływać na utrzymanie odpowiedniej równowagi, szczególnie w sytuacjach, gdy nasz organizm nie jest w stanie dać sobie rady samodzielnie. Odpowiednia neutralizacja oksydantów może pozytywnie wpłynąć na naszą skórę. Przede wszystkim więc powinniśmy ograniczać ekspozycje na czynniki szkodliwe, oraz stosować metody, które będą działać antyoksydacyjnie.
Działanie wolnych rodników dotyka każdego z nas, niezależnie od rodzaju cery czy płci. W związku z tym z pewnością warto poznać sposoby, które mogą pomóc nam na dłużej zachować młody wygląd i zdrowie skóry i skutecznie walczyć z działaniem oksydantów. Zaliczamy do nich:
-
Stosowanie produktów z antyoksydantami w porannej pielęgnacji – może mieć szczególne znaczenie, gdyż to właśnie w ciągu dnia będziemy narażeni na działanie wolnych rodników. Warto więc zadbać, aby w naszym kremie na dzień znalazły się składniki przeciwutleniające. My polecamy Krem odmładzający CITISIME marki FEMI.
-
Krem z filtrem UV – stosuj codziennie przez cały rok. Nasza skóra również w pochmurne dni potrzebuje ochrony przed promieniowaniem słonecznym, które przyczynia się do fotostarzenia się skóry.
-
Unikanie stresu i nauka radzenia sobie ze stresem. Nie od dziś wiadomo, że szkodzi on urodzie, więc jeśli tylko możemy to go unikajmy, stosujmy również metody relaksacyjne.
-
Stosowanie zbilansowanej i zdrowej diety, unikanie przetworzonej żywności.
-
Zdrowy styl życia, umiarkowany wysiłek fizyczny.
-
Ograniczenie używek, takich jak papierosy czy alkohol.
-
Ochrona przed promieniowaniem HEV.
Antyoksydanty – jak je możemy stosować i jakie mają najsilniejsze działanie?
Składniki antyoksydacyjne znajdują się w wielu kosmetykach i można stwierdzić, że stanowią one obecnie ważny element pielęgnacji. Antyoksydację nazywamy inaczej przeciwutlenianiem, oznacza to, że mamy w tym przypadku do czynienia z substancjami, które zwalczają wolne rodniki. Jeśli chcemy opóźniać starzenie się naszej skóry, to z pewnością nie możemy o niej zapominać.
Pośród najsilniejszych antyoksydantów wyróżniamy:
-
Witaminę C,
-
witaminę A,
-
witaminę E,
-
polifenole,
-
koenzym Q10,
-
selen,
-
cynk,
-
likopen.
Warto wiedzieć, że bogatym źródłem antyoksydantów może być nasza codzienna dieta. Przede wszystkim powinna ona zawierać więc warzywa i owoce, jednak warto również sięgać po zieloną herbatę, która ma bardzo silne działanie przeciwutleniające. W naszym jadłospisie powinny znaleźć się: czarne i czerwone porzeczki, borówki amerykańskie, żurawina, aronia, owoce dzikiej róży, pomarańcze, cytryny, brokuły, rukola, natka pietruszki, zielona papryka, pomidory, pestki dyni, otręby, zarodki pszenne, owoce morza, orzechy oraz suszone przyprawy takie jak: cynamon, kurkuma i goździki.
Odpowiednie nawyki żywieniowe z pewnością będą ogromnym wsparciem dla skóry i całego organizmu w radzeniu sobie ze stresem oksydacyjnym. Pamiętajmy jednak również, aby zwracać uwagę na zawartość najsilniejszych przeciwutleniaczy w produktach, które stosujemy na skórę.
Powyższe informacje mają charakter edukacyjny. Nie są to porady medyczne. W razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.